Ben ik aansprakelijk zolang mijn ontslag als bestuurder niet gepubliceerd is in het Belgisch Staatsblad?

Een overname gaat vaak gepaard met het ontslag van de overlater als zaakvoerder / bestuurder van de vennootschap(pen) die hij overdraagt.

De vennootschap moet dit ontslag publiceren in de Bijlagen bij het Belgisch Staatsblad. In sommige gevallen volgt de vennootschap (onder controle van de koper) deze publicatie niet op, waardoor er een lange tijdsspanne kan zitten tussen het ontslag en de publicatie ervan. Het voorontwerp van het nieuwe Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen biedt een antwoord en voorziet in de mogelijkheid voor voormalige bestuurders om zelf hun ontslag te publiceren in de Bijlagen bij het Belgisch Staatsblad. Zelfs indien de vennootschap (of in de toekomst de bestuurder) zo snel mogelijk overgaat tot publicatie van het ontslag, zullen er nog steeds enkele weken overgaan voordat het ontslag daadwerkelijk is gepubliceerd.

Veel verkopers vragen zich dan ook af in hoeverre zij nog aansprakelijk zijn als bestuurder zolang hun ontslag niet is gepubliceerd.

De publicatie van het ontslag maakt het ontslag tegenstelbaar aan derden. Hieruit leiden sommigen af dat zolang een ontslag niet is gepubliceerd, derden deze ex-bestuurder nog steeds aansprakelijk kunnen stellen. Deze opvatting is o.i. niet correct. Het ontslag is een éénzijdige rechtshandeling die onmiddellijk uitwerking heeft, en zelfs niet aanvaard moet worden door de vennootschap. Een bestuurder die ontslag heeft genomen, kan vanaf dat moment dan ook niet meer aansprakelijk worden gesteld.

De verplichting om een ontslag te publiceren heeft een andere finaliteit dan het doen ophouden van de aansprakelijkheid van de bestuurder. Zolang het ontslag van een bestuurder niet gepubliceerd is, en dus niet-tegenstelbaar is aan derden, mogen derden er op vertrouwen dat deze bestuurder bevoegd is de vennootschap te vertegenwoordigen (en zal de vennootschap verbonden zijn door handelingen van de ex-bestuurder), tenzij wordt aangetoond dat de derde op een andere wijze kennis had van het ontslag.

Dit beschermingsmechanisme in het voordeel van de derde kan echter niet worden uitgebreid naar de aansprakelijkheid van de ex-bestuurder. De aansprakelijkheid van bestuurders blijft een foutaansprakelijkheid. Een bestuurder die ontslag heeft genomen, heeft ten aanzien van de vennootschap geen enkele bevoegdheid meer om nog beslissingen te nemen of de vennootschap te vertegenwoordigen, en kan dus geen fouten meer maken in zijn hoedanigheid van bestuurder.

Van zodra een bestuurder ontslag heeft genomen, kan hij met andere woorden niet langer aansprakelijk worden gesteld als bestuurder. Hierbij dienen evenwel de volgende kanttekeningen te worden gemaakt:

  • De bestuurder blijft aansprakelijk – binnen de perken van de regels over verjaring en/of kwijting – voor handelingen (of niet-handelingen) die zich situeren vóór zijn ontslag. Het moment waarop de fout werd begaan is hierbij het ijkpunt. Het is in beginsel niet relevant dat de schade zich pas na het ontslag situeert.
  • De bestuurder blijft aansprakelijk indien hij na zijn ontslag toch nog bestuurshandelingen blijft stellen.
  • Het ontslag zelf kan evenzeer een bestuursfout uitmaken wanneer het ontijdig is (op bestuurders rust de verplichting om aan te blijven tot in vervanging is voorzien, bv. omdat niet meer is voldaan aan het wettelijk of statutair minimumaantal bestuurders of omdat de bestuurder een specifiek takenpakket uitvoerde waarvan een ordentelijke overdracht maar mogelijk is mits een tijdelijk aanblijven).

Voor een algemene en uitgebreide bespreking van deze problematiek, zie: R. Tas, “Een bestuurder is niet meer aansprakelijk voor fouten na zijn (niet-gepubliceerd) ontslag”, TRV 2014, 138-146.

Pieter Van Braband, intui advocaten

pieter.vanbraband@intui.be

www.intui.be