Met het nieuwe WVV komt een nieuw bestuursmodel voor de NV

Het ontwerp van het nieuwe wetboek van vennootschappen en verenigingen (wvv) bevat een nieuw bestuursmodel voor naamloze vennootschappen (“NV’s”).

Naast het monistisch bestuursmodel dat we vandaag kennen, zal men statutair ook kunnen kiezen voor een enige bestuurder of een duaal bestuursmodel met een directieraad en een raad van toezicht.

Het nieuwe WVV verruimt ook de mogelijkheden tot aanstelling van en de bevoegdheden van de dagelijks bestuurder.

Monistisch bestuur – afzwakking van de ad nutum herroepbaarheid

Onder het monistisch bestuursmodel, wordt de NV bestuurd door het klassieke college van minstens 3 bestuurders (verlaagd naar 2 indien er minder dan 3 aandeelhouders zijn).

Voor deze bestuurders blijft in beginsel de regel gelden dat zij steeds ad nutum (onmiddellijk) kunnen worden ontslagen door de algemene vergadering, maar dit principe zal niet langer van openbare orde zijn. De algemene vergadering zal onder het nieuwe WVV een opzegtermijn of vertrekvergoeding kunnen toekennen.

De statuten kunnen op twee manieren afwijken van deze algemene regel:

• De statuten kunnen bepalen dat de algemene vergadering geen opzegtermijn of vertrekvergoeding kan toekennen.
• De statuten kunnen bepalen dat de beëindiging enkel kan mits een opzegtermijn of vertrekvergoeding.

Indien er wettige redenen zijn (bv. zware strafrechtelijke overtreding in de professionele sfeer, fiscale fraude , …) blijft het ad nutum ontslag zonder opzegtermijn of vertrekvergoeding mogelijk, ongeacht andersluidende bepalingen daarover in de statuten.

Enige bestuurder

De statuten kunnen ook bepalen in een “enige bestuurder”, naar het model van de enige bestuurder in de huidige commanditaire vennootschap op aandelen (een vennootschapsvorm die zal verdwijnen).[1]

De statuten kunnen daarbij voorzien dat deze enige bestuurder, die (anders dan bij de Comm. V.A.) geen aandeelhouder moet zijn, moet instemmen met elke statutenwijziging en winstuitkering, alsook zijn eigen ontslag. Er kan ook meteen een statutaire opvolger worden aangesteld.

Het ontslag om wettige redenen van een enig bestuurder is mogelijk met het quorum en de meerderheid die nodig zijn voor een statutenwijziging. Daarenboven wordt voorzien in een specifieke procedure waarbij aandeelhouders die minstens 10 % van het kapitaal in een NV aanhouden (3% indien de NV beursgenoteerd is) aan de rechtbank het ontslag van de enige bestuurder kunnen vragen wegens wettige redenen.

Duaal bestuur

De statuten kunnen tenslotte ook kiezen voor een duaal bestuur, waarbij er twee organen belast worden met het bestuur van de NV:

• Een directieraad
• Een raad van toezicht

Beide organen zijn collegiale organen van minstens 3 personen. De wet voorziet een duidelijke splitsing in de bevoegdheden (anders dan bij het huidige directiecomité waar sprake is van een delegatie van bevoegdheden) van beide organen en stelt ook dat niemand lid mag zijn van beide organen tegelijk.

De raad van toezicht is bevoegd voor het strategisch beleid van de NV en houdt toezicht en verleent kwijting aan de directieraad. Dit orgaan heeft alle bevoegdheden die in het wetboek worden toebedeeld aan de raad van bestuur (bv. de samenroeping en voorbereiding van de algemene vergadering, opstellen bestuursverslagen, …).

De directieraad is bevoegd voor het operationeel beleid van de NV. Alle bevoegdheden die niet expliciet aan de raad van toezicht zijn toebedeeld, behoren dus tot haar bevoegdheden.

Het wettelijke geregeld directiecomité zoals we het vandaag kennen, wordt afgeschaft (met uitzondering van het bijzonder regime voor kredietinstellingen en verzekeringsondernemingen). De bestaande artikelen 524bis en volgende blijven nog gelden voor bestaande directiecomités tot op de datum van de eerstvolgende statutenwijziging, die uiterlijk 1 januari 2024 zou moeten gebeuren.

Dagelijks bestuur

Het bestuursorgaan kan, ongeacht voor welke van de drie bovenstaande vormen werd gekozen, ervoor kiezen om haar bevoegdheden van dagelijks bestuur te delegeren aan één of meerdere dagelijks bestuurders, die apart dan wel als een college optreden. Indien er gekozen werd voor een duaal bestuur, komt deze bevoegdheid toe aan de directieraad en niet aan de raad van toezicht.

Het bestuursorgaan heeft niet langer een statutaire machtiging nodig om een orgaan van dagelijks bestuur op te richten. Deze bevoegdheid ontleent het voortaan aan de wet zelf.

Het nieuwe WVV bevat voor het eerst een wettelijke definitie van wat men onder dagelijks bestuur moet begrijpen. Van de gelegenheid werd gebruik gemaakt om de restrictieve interpretatie van het Hof van Cassatie terug te draaien. Handelingen van dagelijks bestuur zijn:

• Handelingen of beslissingen die niet verder reiken dan de behoeften van het dagelijks leven van de vennootschap; of
• Handelingen die om reden van het minder belang dat ze vertonen of omwille van hun spoedeisend karakter de tussenkomst van bestuursorgaan niet rechtvaardigen (het Hof van Cassatie besliste in een arrest van 2009 dat beide voorwaarden cumulatief vervuld moesten zijn (“en” i.p.v. “of”) wat een aanzienlijke beperking betekende).

Pieter Van Braband, intui advocaten

pieter.vanbraband@intui.be

www.intui.be

[1] Indien de NV die een enige bestuurder aanstelt echter beursgenoteerd is, dan moet deze enige bestuurder zelf een NV zijn die bestuurd wordt door een collegiaal orgaan.