Tegenwerpelijkheid van statutaire of conventionele overdrachtsbeperkingen

Een aandeelhouder verkoopt zijn aandelen aan een derde, zonder eerst de mogelijkheid te hebben geboden aan de overige aandeelhouders om deze aandelen bij voorrang te verwerven conform het voorkooprecht opgenomen in de statuten. Is de overdracht aan de derde niettemin geldig? Of kan de overdrachtsbeperking worden tegengeworpen aan de derde-koper?

Het WVV bepaalt dat overdrachtsbeperkingen (zoals voorkooprechten, standstill-bepalingen, volgrechten, goedkeuringsclausules, etc.) opgenomen in de statuten steeds tegenwerpelijk zijn aan derden. Het WVV bevestigt hiermee het meerderheidsstandpunt van rechtspraak en rechtsleer. Statutaire overdrachtsbeperkingen zijn tegenwerpelijk zelfs aan derden te goeder trouw (die geen kennis hadden van de overdrachtsbeperking) en zelfs wanneer de overdrachtsbeperking niet werd opgenomen in het aandelenregister (ondanks de verplichting daartoe – zie blog “Verplichte opname van overdrachtsbeperkingen in het aandelenregister”). De derde die aandelen heeft verworven in strijd met een statutaire overdrachtsbeperking hoeft dus door de vennootschap en de andere aandeelhouders niet als nieuwe aandeelhouder te worden geduld.

Wat wanneer de overdrachtsbeperking niet is opgenomen in de statuten, maar enkel in een aandeelhoudersovereenkomst?

Het WVV bepaalt niets over de al dan niet tegenwerpelijkheid van contractuele overdrachtsbeperkingen. De memorie van toelichting bij het WVV bevestigt evenwel dat deze vraag moet worden beantwoord aan de hand van het leerstuk van derde-medeplichtigheid aan contractbreuk. Indien de overnemer weet had (of moest hebben) van de overdrachtsbeperking en te kwader trouw heeft meegewerkt aan de overdracht, dan kan de contractuele bepaling hem/haar worden tegengeworpen en kan herstel in natura worden afgedwongen door nietigverklaring van de verkoop aan de derde. De inschrijving van de overdrachtsbeperking in het aandelenregister (op verzoek van één van de partijen – zie blog “Verplichte opname van overdrachtsbeperkingen in het aandelenregister”) geldt daarbij niet als onweerlegbaar vermoeden van kennis van de overdrachtsbeperking, maar kan wel helpen om het bewijs van kennis te leveren.

Pieter Van Braband en Anneleen Steeno, intui advocaten

pieter.vanbraband@intui.be / anneleen.steeno@intui.be

http://www.intui.be